FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Cliù Roib Duinn

Gaelic Gàidhlig

[Innes Rothach – Preseantair] Tha an t-àm ann an cliù air a bheil e airidh a thoirt dhan bhàrd Chaoidheach, Rob Donn. Sin an teachdaireachd bho sgoilearan agus luchd-choimhearsnachd a th’ air carragh-chuimhne a’ bhàird ann an Dùthaich MhicAoidh ùrachadh. Tha fiu ‘s gluasad iomadh-phàrtaidh air a dhol gu Pàrlamaid na h-Alba mu dheidhinn ag iarraidh aithne dha mar fhear-litreachais cudromach Albannach. Tha Dòmhnall Moireasdan ag aithris à Diùranais.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Rugadh Rob Donn MacAoidh ann an 1714. Tha e air a thiodhlacadh ann an cladh Bhaile na Cille an Diùranais. Tha na chruinnich ga chuimhneachadh air gaothach ag iarraidh an inbhe a th’ aige a thogail.

[An t-Oll.Dòmhnall Iain MacLeòid] “Ach leis gach breitheamh dan eòl dàn; Bidh cuimhne gu bràth air Rob Donn.”

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Tha iad air an carragh-chuimhne a chaidh a chur an àird aig toiseach na naoidheamh linn deug a sgeadachadh is ùrachadh. Cha d’ fhuair Rob Donn an aon inbhe ri bàird eile na h-ochdamh linn deug, leithid Mac Mhaighstir Alasdair is Donnchadh Bàn, ach tha iad airson sin a chur ceart.

[An t-Oll.Dòmhnall Iain MacLeòid] Nam bheachdsa, ‘s e Rob Donn fada as cudromaiche is as comasaiche dhiubh agus ‘s e a’ phrìomh adhbhar airson sin gun robh e a’ sgrìobhadh mu dheidhinn an t-saoghail mun cuairt air. Bha e a’ sgrìobhadh mu dheidhinn dhaoine far an robh Donnchadh Bàn a’ sgrìobhadh mu dheidhinn fèidh is beanntan ‘s Mac Mhaighstear Alasdair a’ sgrìobhadh mu phoilitigs is cinn-cinneadh is an leithid sin. Tha Rob Donn a’ sgrìobhadh mu bhith a’ coimhead timcheall air an t-saoghal anns an robh e beò, na daoine, an doigh beatha a bh’ aca, an dol a-mach a bh’ aca.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Tha ceann-crìoch Roib Dhuinn am Baile na Cille, ach ‘s ann air tuath eile a’ Chuan Shiar a tha a shliochd an dèidh eilthireachd a dhèanamh a dh’Ameireaga, ‘s bha dhiubh, Ellen Beard à Washington DC a’ seinn anns a’ chladh.

[Ellen Baird] ‘S e mo shin shin shin shin shin sheanair a th’ ann agus tha mo shin sheanmhair à Sango beag, faisg air Diùranais.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Eadar aoir sgaiteach, òrain, feallsanachd, dibhearsain is marbh-rannan, dh’ fhàg Rob Donn dealbh againne de shaoghal nan Gàidheal ro na fuadaichean mus deach an saoghal sin à bith.

[Catrìona Baird] Chan ann dìreach a thaobh a bhàrdachd a bha cho sgileil, ’s geur is ait, ach a bharrachd air sin, tha e a’ toirt dhuinn eachdraidh agus sealladh a-steach a bheatha dhaoine aig an àm anns an ochdamh linn deug agus tha mi a’ smaointinn gu bheil sin fhathast cudromach agus san an-diugh, ‘s tha sinn uile cho measail air.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Dòmhnall Moireasdan, BBC An Là, Diùranais.

 

 

Robb Donn's reputation

English Beurla

Innes Munro – Presenter] The time has come to raise the profile of the MacKay poet, Rob Donn. That is the message from scholars and community members who have updated the memorial stone in MacKay country. A multi-party motion has even gone to the Scottish Government, wanting him to be recognised as an important Scottish writer. Donald Morrison reports from Durness.

[Donald Morrison– reporter] Rob Donn MacKay was born in 1714. He is buried in Balnakeil in Durness. Those who gathered to remember him on a windy day want to raise his profile.

[Dr Donald Iain MacLeod] Every judge who knows poetry; We will always remember Rob Donn

[Donald Morrison– reporter] They have decorated and updated the memorial stone that was erected in the Nineteenth Century. Rob Donn did not get the same respect as other Eighteenth Century poets, such as Mac Mhaighstir Alasdair and Donnchadh Bàn, and they want to put that right.

[Dr Donald Iain MacLeod] In my opinion, Rob Don was far more important and competent and the main reason for this is that he was was writing about the world around him. He wrote about people where Donnchadh Bàn wrote about deer and mountain and Mac Mhaighstear Alasdair wrote about politics and clan chiefs and things like that. Rob Donn wrote about things that that were around him in the world he lived in, the people, their ways of life, the way they did things.

[Donald Morrison– reporter] Rob Donn’s destination was in in Balnakeil, but it is in the north side of the Atlantic that his descendants after he emigrated to America and one of the, Ellen Beard from Washington DC sang in the graveyard.

[Ellen Baird] He’s my great, great, great great, great grandfather and my great grandmother was from Sango beag, near Durness.

[Donald Morrison– reporter] Between cutting satire, songs, philosophy, entertainment and elegies, Rob Donn left a picture to us of the Gaels’ world before the clearances, before that world died.

[Catriona Baird] It wasn’t just across poetry that he wasskilled, sharp and funny, but in addition to that, he gives us history and insight into people’s lives at that time in the Eighteenth Century and I think that is still important today, and we all are so keen on him.

[Donald Morrison– reporter] Donald Morrison, BBC An Là, Durness.

 

 

Cliù Roib Duinn

Gaelic Gàidhlig

[Innes Rothach – Preseantair] Tha an t-àm ann an cliù air a bheil e airidh a thoirt dhan bhàrd Chaoidheach, Rob Donn. Sin an teachdaireachd bho sgoilearan agus luchd-choimhearsnachd a th’ air carragh-chuimhne a’ bhàird ann an Dùthaich MhicAoidh ùrachadh. Tha fiu ‘s gluasad iomadh-phàrtaidh air a dhol gu Pàrlamaid na h-Alba mu dheidhinn ag iarraidh aithne dha mar fhear-litreachais cudromach Albannach. Tha Dòmhnall Moireasdan ag aithris à Diùranais.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Rugadh Rob Donn MacAoidh ann an 1714. Tha e air a thiodhlacadh ann an cladh Bhaile na Cille an Diùranais. Tha na chruinnich ga chuimhneachadh air gaothach ag iarraidh an inbhe a th’ aige a thogail.

[An t-Oll.Dòmhnall Iain MacLeòid] “Ach leis gach breitheamh dan eòl dàn; Bidh cuimhne gu bràth air Rob Donn.”

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Tha iad air an carragh-chuimhne a chaidh a chur an àird aig toiseach na naoidheamh linn deug a sgeadachadh is ùrachadh. Cha d’ fhuair Rob Donn an aon inbhe ri bàird eile na h-ochdamh linn deug, leithid Mac Mhaighstir Alasdair is Donnchadh Bàn, ach tha iad airson sin a chur ceart.

[An t-Oll.Dòmhnall Iain MacLeòid] Nam bheachdsa, ‘s e Rob Donn fada as cudromaiche is as comasaiche dhiubh agus ‘s e a’ phrìomh adhbhar airson sin gun robh e a’ sgrìobhadh mu dheidhinn an t-saoghail mun cuairt air. Bha e a’ sgrìobhadh mu dheidhinn dhaoine far an robh Donnchadh Bàn a’ sgrìobhadh mu dheidhinn fèidh is beanntan ‘s Mac Mhaighstear Alasdair a’ sgrìobhadh mu phoilitigs is cinn-cinneadh is an leithid sin. Tha Rob Donn a’ sgrìobhadh mu bhith a’ coimhead timcheall air an t-saoghal anns an robh e beò, na daoine, an doigh beatha a bh’ aca, an dol a-mach a bh’ aca.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Tha ceann-crìoch Roib Dhuinn am Baile na Cille, ach ‘s ann air tuath eile a’ Chuan Shiar a tha a shliochd an dèidh eilthireachd a dhèanamh a dh’Ameireaga, ‘s bha dhiubh, Ellen Beard à Washington DC a’ seinn anns a’ chladh.

[Ellen Baird] ‘S e mo shin shin shin shin shin sheanair a th’ ann agus tha mo shin sheanmhair à Sango beag, faisg air Diùranais.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Eadar aoir sgaiteach, òrain, feallsanachd, dibhearsain is marbh-rannan, dh’ fhàg Rob Donn dealbh againne de shaoghal nan Gàidheal ro na fuadaichean mus deach an saoghal sin à bith.

[Catrìona Baird] Chan ann dìreach a thaobh a bhàrdachd a bha cho sgileil, ’s geur is ait, ach a bharrachd air sin, tha e a’ toirt dhuinn eachdraidh agus sealladh a-steach a bheatha dhaoine aig an àm anns an ochdamh linn deug agus tha mi a’ smaointinn gu bheil sin fhathast cudromach agus san an-diugh, ‘s tha sinn uile cho measail air.

[Dòmhnall Moireasdan – neach-aithris] Dòmhnall Moireasdan, BBC An Là, Diùranais.

 

 

Robb Donn's reputation

English Beurla

Innes Munro – Presenter] The time has come to raise the profile of the MacKay poet, Rob Donn. That is the message from scholars and community members who have updated the memorial stone in MacKay country. A multi-party motion has even gone to the Scottish Government, wanting him to be recognised as an important Scottish writer. Donald Morrison reports from Durness.

[Donald Morrison– reporter] Rob Donn MacKay was born in 1714. He is buried in Balnakeil in Durness. Those who gathered to remember him on a windy day want to raise his profile.

[Dr Donald Iain MacLeod] Every judge who knows poetry; We will always remember Rob Donn

[Donald Morrison– reporter] They have decorated and updated the memorial stone that was erected in the Nineteenth Century. Rob Donn did not get the same respect as other Eighteenth Century poets, such as Mac Mhaighstir Alasdair and Donnchadh Bàn, and they want to put that right.

[Dr Donald Iain MacLeod] In my opinion, Rob Don was far more important and competent and the main reason for this is that he was was writing about the world around him. He wrote about people where Donnchadh Bàn wrote about deer and mountain and Mac Mhaighstear Alasdair wrote about politics and clan chiefs and things like that. Rob Donn wrote about things that that were around him in the world he lived in, the people, their ways of life, the way they did things.

[Donald Morrison– reporter] Rob Donn’s destination was in in Balnakeil, but it is in the north side of the Atlantic that his descendants after he emigrated to America and one of the, Ellen Beard from Washington DC sang in the graveyard.

[Ellen Baird] He’s my great, great, great great, great grandfather and my great grandmother was from Sango beag, near Durness.

[Donald Morrison– reporter] Between cutting satire, songs, philosophy, entertainment and elegies, Rob Donn left a picture to us of the Gaels’ world before the clearances, before that world died.

[Catriona Baird] It wasn’t just across poetry that he wasskilled, sharp and funny, but in addition to that, he gives us history and insight into people’s lives at that time in the Eighteenth Century and I think that is still important today, and we all are so keen on him.

[Donald Morrison– reporter] Donald Morrison, BBC An Là, Durness.

 

 

Caoidheach

MacKay

This word means that the person belongs to the clan MacKay

sgoilearan

pupils, scholars

Although commonly used as 'pupils', the reporter is using the word as 'scholars' in this piece

luchd-choimhearsnachd

people of the community

carragh-chuimhne

memorial

Dùthaich MhicAoidh

MacKay country

Diùranais

Durness

cinn-cinneadh

clan chief

Sango Beag

Sangobeg

aoir sgaiteach

cutting satire

feallsanachd

philosophy

dibhearsain

entertainment

marbh-rannan

elegies