FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Ainmean Gàidhlig do shligean-mara

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacIlleathain – Preseantair] Nis, a' Ghàidhlig a bu chòir a bhith air na sligean-mara as cumanta an Alba? Sin a tha fa-near do phròiseact ùr a tha Dualchas Nàdair na h-Alba a' cur air dòigh. Tha dùil gum bi an liosta feumail do leithid luchd-rannsachaidh, tidsearan, pàrantan is eile, a tha ag iarraidh an cuid Gàidhlig a chur gu feum an co-cheangal ris a' chladach. Seo Seonaidh MacCoinnich.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] An aithne dhuibh ainmean Gàidhlig do mhaorach? An aithnicheadh sibh muirsgean bho chreachan? Nis tha Dualchas Nàdair na h-Alba air pròiseact a chur air dòigh airson togail ainmean Gàidhlig mhaorach agus sligean a lorgas tu air a’ chladach.

[Ruairidh MacIlleathain] Tha cha mhòr a h-uile duine a tha dol don chladach uair no uaireigin agus chì iad na maoraich ann. Nuair a tha clann òg ann, ’s ann tric a bhios iad a’ togail nan sligean agus bhiodh e math nam biodh comas aig pàrantan, air maor-dhùthcha, aig feadhainn a tha an sàs ann an nàdar, aig tidsearan, na h-ainmean gu lèir a bhith aca airson gach seòrsa. Tha na h-ainmean cumanta againn mar-thà ach ’s iad an fheadhainn nach eil buileach cho cumanta, bhiodh e math nam biodh na daoine a tha a’ dol chun a’ chladaich eòlach orra.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Agus tha Ruairidh mothachail air na diofar ainmean ann an diofar àitichean.

[Ruairidh MacIlleathain] Tha e uabhasach cudromach gun cùm sinn sùil air na dual-chainntean ann an Gàidhlig. Tha iad a’ toirt beairteas don a’ chànain agus cha bhithinn idir, idir airson a bhith milleadh nan ainmean ionadail no ainmean dual-chainnteach, gu dearbha bhithinn airson an cruinneachadh.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] So, bheil thu eòlach air na sligean seo?

[Ruairidh MacIlleathain] Seo slige air am bi duine gu math eòlach, an t-slige creachain agus tha mi smaoineachadh gu bheil sin ’s dòcha buntainn ris a h-uile sgìre. Lorg mi iucadan airson seo ann am faclairean agus cuideachd diucadan airson seo agus chan eil mi buileach cinnteach a bheil na h-ainmean sin ceart. Muirsgean a chanas mise riutha, chuala mi cuideachd braighleach is broilleach agus tha mi smaointinn gur e muirsgein a thathas aig a’ chuid mhòr de dh’àiteachan. Coparran muira no copan muira airson bàirneach bheag. Tha amharas agam gur e seo an t-slige air a bheil cnomhagan no cnocann no cnomhag ach ’s dòcha gu bheil beachd aig feadhainn eile gur e ainm eile a th’ ann.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Agus bhiodh Ruairidh toilichte cluinntinn bho dhaoine anns na diofar sgìrean aig a bheil eòlais air maorach agus sligean mu na h-ainmean a tha iad fhèin a’ cleachdadh. Seonaidh MacCoinnich, BBC An Là, air a’ chladach.

 

 

Gaelic names for seashells

English Beurla

[Iain MacLean - Presenter] Now, what should the Gaelic be for the most common seashells in Scotland? That’s what a new project set up by Scottish Natural Heritage aims to establish. It is expected that the list will be useful for people such as researchers, teachers, parents and others who wish to use their Gaelic in relation to the shore.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] Do you know the Gaelic names for shellfish? Would you know a razor clam from a scallop? Scottish Natural Heritage have now set up a project to collate the Gaelic names for shellfish and shells found on the shore.

[Ruairidh MacLean] Almost everybody goes to the shore sometime and they will spot shellfish there. When there are young children there, they’ll often lift up the shells and it would be good if parents, rangers, those involved in nature and teachers knew all the names for each kind. We have the common names already but with regard to those that aren’t quite so common, it would be good for those who go the shore to know them.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] And Ruairidh is aware of the different names in different areas.

[Ruairidh MacLean] It’s very important that we preserve the dialects we have in Gaelic. enrich the language I wouldn’t want to spoil local names or dialects at all, indeed I’d want to collate them.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] So, do you know these shells?

[Ruairidh MacLean] This is a shell people will know, the clam shell and I think that will apply to most areas. I found ‘iucadan’ for this in dictionaries and also ‘diucadan’ for this, I’m not entirely sure if those are the correct names for them. ‘Muirsgean’ I call these, I’ve also heard ‘braighleach’ and ‘broilleach,’ I think ‘muirsgean’ is what most places use. ‘Coparran muira’ and ‘copan muira’ for small limpets. I suspect this is the shell called ‘cnomhagan’ or ‘cnocann’ or ‘cnomhag’ but perhaps people have other suggestions of names for it.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] And Ruairidh would be happy to hear from people in different areas, with a knowledge of shellfish and shells, with the names they use. Seonaidh MacKenzie, BBC An Là, on the shore.

 

 

Ainmean Gàidhlig do shligean-mara

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacIlleathain – Preseantair] Nis, a' Ghàidhlig a bu chòir a bhith air na sligean-mara as cumanta an Alba? Sin a tha fa-near do phròiseact ùr a tha Dualchas Nàdair na h-Alba a' cur air dòigh. Tha dùil gum bi an liosta feumail do leithid luchd-rannsachaidh, tidsearan, pàrantan is eile, a tha ag iarraidh an cuid Gàidhlig a chur gu feum an co-cheangal ris a' chladach. Seo Seonaidh MacCoinnich.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] An aithne dhuibh ainmean Gàidhlig do mhaorach? An aithnicheadh sibh muirsgean bho chreachan? Nis tha Dualchas Nàdair na h-Alba air pròiseact a chur air dòigh airson togail ainmean Gàidhlig mhaorach agus sligean a lorgas tu air a’ chladach.

[Ruairidh MacIlleathain] Tha cha mhòr a h-uile duine a tha dol don chladach uair no uaireigin agus chì iad na maoraich ann. Nuair a tha clann òg ann, ’s ann tric a bhios iad a’ togail nan sligean agus bhiodh e math nam biodh comas aig pàrantan, air maor-dhùthcha, aig feadhainn a tha an sàs ann an nàdar, aig tidsearan, na h-ainmean gu lèir a bhith aca airson gach seòrsa. Tha na h-ainmean cumanta againn mar-thà ach ’s iad an fheadhainn nach eil buileach cho cumanta, bhiodh e math nam biodh na daoine a tha a’ dol chun a’ chladaich eòlach orra.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Agus tha Ruairidh mothachail air na diofar ainmean ann an diofar àitichean.

[Ruairidh MacIlleathain] Tha e uabhasach cudromach gun cùm sinn sùil air na dual-chainntean ann an Gàidhlig. Tha iad a’ toirt beairteas don a’ chànain agus cha bhithinn idir, idir airson a bhith milleadh nan ainmean ionadail no ainmean dual-chainnteach, gu dearbha bhithinn airson an cruinneachadh.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] So, bheil thu eòlach air na sligean seo?

[Ruairidh MacIlleathain] Seo slige air am bi duine gu math eòlach, an t-slige creachain agus tha mi smaoineachadh gu bheil sin ’s dòcha buntainn ris a h-uile sgìre. Lorg mi iucadan airson seo ann am faclairean agus cuideachd diucadan airson seo agus chan eil mi buileach cinnteach a bheil na h-ainmean sin ceart. Muirsgean a chanas mise riutha, chuala mi cuideachd braighleach is broilleach agus tha mi smaointinn gur e muirsgein a thathas aig a’ chuid mhòr de dh’àiteachan. Coparran muira no copan muira airson bàirneach bheag. Tha amharas agam gur e seo an t-slige air a bheil cnomhagan no cnocann no cnomhag ach ’s dòcha gu bheil beachd aig feadhainn eile gur e ainm eile a th’ ann.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Agus bhiodh Ruairidh toilichte cluinntinn bho dhaoine anns na diofar sgìrean aig a bheil eòlais air maorach agus sligean mu na h-ainmean a tha iad fhèin a’ cleachdadh. Seonaidh MacCoinnich, BBC An Là, air a’ chladach.

 

 

Gaelic names for seashells

English Beurla

[Iain MacLean - Presenter] Now, what should the Gaelic be for the most common seashells in Scotland? That’s what a new project set up by Scottish Natural Heritage aims to establish. It is expected that the list will be useful for people such as researchers, teachers, parents and others who wish to use their Gaelic in relation to the shore.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] Do you know the Gaelic names for shellfish? Would you know a razor clam from a scallop? Scottish Natural Heritage have now set up a project to collate the Gaelic names for shellfish and shells found on the shore.

[Ruairidh MacLean] Almost everybody goes to the shore sometime and they will spot shellfish there. When there are young children there, they’ll often lift up the shells and it would be good if parents, rangers, those involved in nature and teachers knew all the names for each kind. We have the common names already but with regard to those that aren’t quite so common, it would be good for those who go the shore to know them.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] And Ruairidh is aware of the different names in different areas.

[Ruairidh MacLean] It’s very important that we preserve the dialects we have in Gaelic. enrich the language I wouldn’t want to spoil local names or dialects at all, indeed I’d want to collate them.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] So, do you know these shells?

[Ruairidh MacLean] This is a shell people will know, the clam shell and I think that will apply to most areas. I found ‘iucadan’ for this in dictionaries and also ‘diucadan’ for this, I’m not entirely sure if those are the correct names for them. ‘Muirsgean’ I call these, I’ve also heard ‘braighleach’ and ‘broilleach,’ I think ‘muirsgean’ is what most places use. ‘Coparran muira’ and ‘copan muira’ for small limpets. I suspect this is the shell called ‘cnomhagan’ or ‘cnocann’ or ‘cnomhag’ but perhaps people have other suggestions of names for it.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] And Ruairidh would be happy to hear from people in different areas, with a knowledge of shellfish and shells, with the names they use. Seonaidh MacKenzie, BBC An Là, on the shore.

 

 

sligean-mara

seashells

Dualchas Nàdair na h-Alba

Scottish Natural Heritage

cladach

shore

maorach

shellfish

maor-dhùthcha

ranger

dual-chainntean

dialects

creachan

creachan

muirsgean

razor clam

bàirneach

limpet