FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Am Prionnsa Teàrlach a’ tadhal air na h-Eileanan Siar

Gaelic Gàidhlig

[Màiri Rodgers – Preseantair] Nis a’ gluasad gu sgeulachdan beaga nas fhaisg air làimh agus abair thusa gu robh latha sònraichte aca aig a’ Mhòd ann an Steòrnabhagh an-diugh. Tha Dòmhnall MacLaomainn a’ feitheamh airson tuilleadh innse dhuinn – a Dhòmhnaill.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Mòran taing a Mhàiri agus fàilte oirbh uile gu Steòrnabhagh, far a bheil Mòd na Cloinne a’ tighinn gu crìoch agus fiughair ga dhèanamh ri Mòd nan Inbheach, a tha tòiseachadh a-màireach. Nise, chan e annas a th’ ann dhan Mhòd buill den teaghlach Rìoghail nochdadh bho àm gu àm. An-diugh, b’e am Prionnsa Teàrlach a bha air aoigheachd, ’s e toirt seachad duais Neach-ionnsachaidh na Bliadhna agus chaidh e cuideachd a chèilidh air taigh-staile Na Hearadh.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] ‘S e fàilte bhlàth a fhuair am Prionnsa an-diugh ann an Steòrnabhagh, ’s e coinneachadh ri comataidh ionadail a’ chomainn, ag èisteachd ri seinneadairean òga, a’ toirt seachad duaisean agus a’ gearradh cèic a bha comharrachadh 125 bliadhna bho chaidh An Comunn Gàidhealach a stèidheachadh. Bha sgeulachd Carmine Colajezzi, Neach-ionnsachaidh na Bliadhna, na iongnadh dha.

[Carmine Colajezzi] Dà bhliadhna air ais, as t-samhradh, an 2014, bha mi anns na h-Eileanan an Iar. Fhad ‘s a bha mi a’ campachadh chuir mi dà sheachdain seachad ann an sin. Agus chòrd an t-àite rium agus an cultar agus sna daoine agus ’s ann an sin a chuala mi a’ Ghàidhlig sa chiad dol a-mach. Agus bha mi ag obair ann an Glaschu aig an àm sin agus nuair a thill mi a Ghlaschu bha mi airson an ceangal ris na h-eileanan a chumail beò agus ’s ann air sgàth sin a thòisich mi air clasaichean Gàidhlig.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Às dèidh coinneachadh ri Carmine, bha gu leòr ri fhaicinn fhathast. B’ e buidheann de dhannsairean Gàidhealach an rud mu dheireadh a chunnaic e mus deach a thoirt chun an heiliocoptar aige dha na Hearadh, far an robh Ruaraidh Rothach a’ feitheamh.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Ràinig am Prionnsa na Hearadh aig leth uair às dèidh meadhan-latha airson fosgladh oifigeil Taigh-staile na Hearadh. Choinnich e ri luchd-obrach agus muinntir an àite a bha air cuireadh fhaighinn. Ga thoirt timcheall bha Coinneach MacIlleathain, a tha os cionn sgioba nan staillearean.

[Coinneach MacIlleathain] Dìreach sheall sinn dha an spiorad, mar a bha sinn ga chruthachadh, sheall sinn dha an draft a tha sinn a’ toirt dha na croitearan, ’s sheall sinn dha an sugar kelp, an rud annasach a tha anns an gin againn agus bha e gu math fiosrach e fhèin mu dheidhinn a’ ghnothaich, chan e seo a’ chiad taigh-staile anns an robh e.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Fhuair am Prionnsa tocasaid de uisge-beatha na Hearadh mar tiodhlac. Nuair a bhios an t-uisge-beatha sin aig ìre, thèid a chur ann am botail agus a reic. Thèid an t-airgead gu carthannas Urras a’ Phrionnsa.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Tha cuairt a’ Phrionnsa a’ teannadh gu crìoch ach cha bhi e deiseil gus am faigh e air an tocasaid aige a dhùnadh agus blasad fheuchainn de dh’ uisge-beatha na Hearadh.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Às dèidh dha an tocasaid aige a dhùnadh, fhuair am prionnsa drùthag bheag dhan spiorad ùr. Ach dè shaoil e dheth?

[Coinneach MacIlleathain] Uill shaoil e gun robh e glè mhath. Shaoil e gun robh e uabhasach làidir a chionn tha e tighinn a-mach às an staile aig cha mhòr 40% proof. Mar sin thuirt e gun deach e shuas a shròin rud beag. Ach chòrd an drama ris, thuirt e gu robh e uabhasach complex agus tha sin a’ còrdadh ruinne.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Tha Taigh-staile na Hearadh air cliù a chosnadh mar-thà airson an gin aca agus feallsanachd taigh-staile sòisealta a tha gan stiùireadh. Ach dè feum a nì an comharrachadh rìoghail seo dhan ghnìomhachas anns an àm ri teachd?

[Coinneach MacIlleathain] Nì e feum mhòr, bidh e sealltainn nach e dìreach rud beag a th’ annainn, fhios agad. ’S e àite gu math cudromach a th’ ann dha na h-eileanan air sàillibh gun tàinig e choimhead oirnn.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Ruaraidh Rothach leis an aithris ud ’s a h-uile coltas ann gun do chòrd uisge-beatha na Hearadh ris a’ Phrionnsa.

 

 

Prince Charles visits the Western Isles

English Beurla

[Màiri Rodgers – Presenter] Now moving on to stories closer to home and what a special day they had at the Mod in Stornoway today. Donald Lamont awaits to tell us more – Donald.

[Donald Lamont – Reporter] Many thanks Màiri and welcome everyone to Stornoway, where the Children’s Mod is coming to a close and people are looking forward to the Adult’s Mod, which begins tomorrow. Now, it’s not unusual for members of the Royal Family to appear at the Mod from time to time. Today, Prince Charles was the guest , he was presenting the award for Learner of the Year and he also went to visit the Isle of Harris Distillery.

[Donald Lamont – Reporter] It was a warm welcome the Prince received in Stornoway today, as he met the local committee of An Comunn, listened to young singers, presented awards and cut the cake to celebrate 125 years since An Comunn Gàidhealach was set up. He was amazed by Carmine Colajezzi’s story, Gaelic Learner of the Year.

[Carmine Colajezzi] Two years ago, in summer 2014, I was in the Western Isles. While I was camping I spent two weeks there. I really enjoyed the place, the culture and the people and that’s where I first heard Gaelic. I was working in Glasgow at the time and when I returned I wanted to keep my connection to the islands alive and it’s because of that I began to take Gaelic classes.

[Donald Lamont – Reporter] After meeting Carmine, there was plenty yet to see. The last thing he saw was a group of highland dancers, before he was taken to his helicopter to Harris, where Roddy Munro was waiting.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince arrived in Harris at half past midday for the official opening of the Isle of Harris Distillery. He met with staff and locals who had been invited. Showing him round was Kenneth MacLean, who leads the team of distillers.

[Kenneth MacLean] We just showed him the spirit, how we make it, the draft we give the crofters and we showed him the sugar kelp, the unusual ingredient in our gin. He was very knowledgeable about the process, this isn’t the first distillery he’s been in.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince received a large cask of Isle of Harris whisky as a gift. When the whisky has aged, it will be put in bottles and sold. The money will go to the Prince’s Trust charity.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince’s visit is coming to an end but it won’t finish until he seals his cask and has a taste of the Isle of Harris whisky.

[Roddy Munro – Reporter] After sealing his cask, the prince got to taste a little drop of the new spirit. But what did he think of it?

[Kenneth MacLean] Well he thought it was quite good. He thought it was very strong as it’s come out of the still at almost 40% proof. Therefore he said it went up his nose a little. But he enjoyed the dram, he said it was very complex and we are pleased with that.

[Roddy Munro – Reporter] The Isle of Harris Distillery has earned a good reputation already for their gin and their social distillery philosophy. But what difference will this royal approval make to the business in the future?

[Kenneth MacLean] It will make a huge difference, it will show that we’re not just a small business, you know. It’s an important place now on the islands because he came to visit us.

[Donald Lamont] Roddy Munro with that report and there’s every sign that the Prince enjoyed the Isle of Harris whisky.

 

 

Am Prionnsa Teàrlach a’ tadhal air na h-Eileanan Siar

Gaelic Gàidhlig

[Màiri Rodgers – Preseantair] Nis a’ gluasad gu sgeulachdan beaga nas fhaisg air làimh agus abair thusa gu robh latha sònraichte aca aig a’ Mhòd ann an Steòrnabhagh an-diugh. Tha Dòmhnall MacLaomainn a’ feitheamh airson tuilleadh innse dhuinn – a Dhòmhnaill.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Mòran taing a Mhàiri agus fàilte oirbh uile gu Steòrnabhagh, far a bheil Mòd na Cloinne a’ tighinn gu crìoch agus fiughair ga dhèanamh ri Mòd nan Inbheach, a tha tòiseachadh a-màireach. Nise, chan e annas a th’ ann dhan Mhòd buill den teaghlach Rìoghail nochdadh bho àm gu àm. An-diugh, b’e am Prionnsa Teàrlach a bha air aoigheachd, ’s e toirt seachad duais Neach-ionnsachaidh na Bliadhna agus chaidh e cuideachd a chèilidh air taigh-staile Na Hearadh.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] ‘S e fàilte bhlàth a fhuair am Prionnsa an-diugh ann an Steòrnabhagh, ’s e coinneachadh ri comataidh ionadail a’ chomainn, ag èisteachd ri seinneadairean òga, a’ toirt seachad duaisean agus a’ gearradh cèic a bha comharrachadh 125 bliadhna bho chaidh An Comunn Gàidhealach a stèidheachadh. Bha sgeulachd Carmine Colajezzi, Neach-ionnsachaidh na Bliadhna, na iongnadh dha.

[Carmine Colajezzi] Dà bhliadhna air ais, as t-samhradh, an 2014, bha mi anns na h-Eileanan an Iar. Fhad ‘s a bha mi a’ campachadh chuir mi dà sheachdain seachad ann an sin. Agus chòrd an t-àite rium agus an cultar agus sna daoine agus ’s ann an sin a chuala mi a’ Ghàidhlig sa chiad dol a-mach. Agus bha mi ag obair ann an Glaschu aig an àm sin agus nuair a thill mi a Ghlaschu bha mi airson an ceangal ris na h-eileanan a chumail beò agus ’s ann air sgàth sin a thòisich mi air clasaichean Gàidhlig.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Às dèidh coinneachadh ri Carmine, bha gu leòr ri fhaicinn fhathast. B’ e buidheann de dhannsairean Gàidhealach an rud mu dheireadh a chunnaic e mus deach a thoirt chun an heiliocoptar aige dha na Hearadh, far an robh Ruaraidh Rothach a’ feitheamh.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Ràinig am Prionnsa na Hearadh aig leth uair às dèidh meadhan-latha airson fosgladh oifigeil Taigh-staile na Hearadh. Choinnich e ri luchd-obrach agus muinntir an àite a bha air cuireadh fhaighinn. Ga thoirt timcheall bha Coinneach MacIlleathain, a tha os cionn sgioba nan staillearean.

[Coinneach MacIlleathain] Dìreach sheall sinn dha an spiorad, mar a bha sinn ga chruthachadh, sheall sinn dha an draft a tha sinn a’ toirt dha na croitearan, ’s sheall sinn dha an sugar kelp, an rud annasach a tha anns an gin againn agus bha e gu math fiosrach e fhèin mu dheidhinn a’ ghnothaich, chan e seo a’ chiad taigh-staile anns an robh e.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Fhuair am Prionnsa tocasaid de uisge-beatha na Hearadh mar tiodhlac. Nuair a bhios an t-uisge-beatha sin aig ìre, thèid a chur ann am botail agus a reic. Thèid an t-airgead gu carthannas Urras a’ Phrionnsa.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Tha cuairt a’ Phrionnsa a’ teannadh gu crìoch ach cha bhi e deiseil gus am faigh e air an tocasaid aige a dhùnadh agus blasad fheuchainn de dh’ uisge-beatha na Hearadh.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Às dèidh dha an tocasaid aige a dhùnadh, fhuair am prionnsa drùthag bheag dhan spiorad ùr. Ach dè shaoil e dheth?

[Coinneach MacIlleathain] Uill shaoil e gun robh e glè mhath. Shaoil e gun robh e uabhasach làidir a chionn tha e tighinn a-mach às an staile aig cha mhòr 40% proof. Mar sin thuirt e gun deach e shuas a shròin rud beag. Ach chòrd an drama ris, thuirt e gu robh e uabhasach complex agus tha sin a’ còrdadh ruinne.

[Ruaraidh Rothach – Neach-aithris] Tha Taigh-staile na Hearadh air cliù a chosnadh mar-thà airson an gin aca agus feallsanachd taigh-staile sòisealta a tha gan stiùireadh. Ach dè feum a nì an comharrachadh rìoghail seo dhan ghnìomhachas anns an àm ri teachd?

[Coinneach MacIlleathain] Nì e feum mhòr, bidh e sealltainn nach e dìreach rud beag a th’ annainn, fhios agad. ’S e àite gu math cudromach a th’ ann dha na h-eileanan air sàillibh gun tàinig e choimhead oirnn.

[Dòmhnall MacLaomainn – Neach-aithris] Ruaraidh Rothach leis an aithris ud ’s a h-uile coltas ann gun do chòrd uisge-beatha na Hearadh ris a’ Phrionnsa.

 

 

Prince Charles visits the Western Isles

English Beurla

[Màiri Rodgers – Presenter] Now moving on to stories closer to home and what a special day they had at the Mod in Stornoway today. Donald Lamont awaits to tell us more – Donald.

[Donald Lamont – Reporter] Many thanks Màiri and welcome everyone to Stornoway, where the Children’s Mod is coming to a close and people are looking forward to the Adult’s Mod, which begins tomorrow. Now, it’s not unusual for members of the Royal Family to appear at the Mod from time to time. Today, Prince Charles was the guest , he was presenting the award for Learner of the Year and he also went to visit the Isle of Harris Distillery.

[Donald Lamont – Reporter] It was a warm welcome the Prince received in Stornoway today, as he met the local committee of An Comunn, listened to young singers, presented awards and cut the cake to celebrate 125 years since An Comunn Gàidhealach was set up. He was amazed by Carmine Colajezzi’s story, Gaelic Learner of the Year.

[Carmine Colajezzi] Two years ago, in summer 2014, I was in the Western Isles. While I was camping I spent two weeks there. I really enjoyed the place, the culture and the people and that’s where I first heard Gaelic. I was working in Glasgow at the time and when I returned I wanted to keep my connection to the islands alive and it’s because of that I began to take Gaelic classes.

[Donald Lamont – Reporter] After meeting Carmine, there was plenty yet to see. The last thing he saw was a group of highland dancers, before he was taken to his helicopter to Harris, where Roddy Munro was waiting.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince arrived in Harris at half past midday for the official opening of the Isle of Harris Distillery. He met with staff and locals who had been invited. Showing him round was Kenneth MacLean, who leads the team of distillers.

[Kenneth MacLean] We just showed him the spirit, how we make it, the draft we give the crofters and we showed him the sugar kelp, the unusual ingredient in our gin. He was very knowledgeable about the process, this isn’t the first distillery he’s been in.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince received a large cask of Isle of Harris whisky as a gift. When the whisky has aged, it will be put in bottles and sold. The money will go to the Prince’s Trust charity.

[Roddy Munro – Reporter] The Prince’s visit is coming to an end but it won’t finish until he seals his cask and has a taste of the Isle of Harris whisky.

[Roddy Munro – Reporter] After sealing his cask, the prince got to taste a little drop of the new spirit. But what did he think of it?

[Kenneth MacLean] Well he thought it was quite good. He thought it was very strong as it’s come out of the still at almost 40% proof. Therefore he said it went up his nose a little. But he enjoyed the dram, he said it was very complex and we are pleased with that.

[Roddy Munro – Reporter] The Isle of Harris Distillery has earned a good reputation already for their gin and their social distillery philosophy. But what difference will this royal approval make to the business in the future?

[Kenneth MacLean] It will make a huge difference, it will show that we’re not just a small business, you know. It’s an important place now on the islands because he came to visit us.

[Donald Lamont] Roddy Munro with that report and there’s every sign that the Prince enjoyed the Isle of Harris whisky.

 

 

an Teaghlach Rìoghail

the Royal Family

Am Prionnsa Teàrlach

Prince Charles

taigh-staile

distillery

Neach-ionnsachaidh na Bliadhna

(Gaelic) Learner of Year

a’ campachadh

camping

dannsairean Gàidhealach

Highland Dancers

drudhag

drop (of liquid)