889: 'Leum' in Place names (2) 889: 'Leum' ann an Ainmean-àite (2)
Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.
Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.
'Leum' ann an Ainmean-àite (2)
Bha mi ag innse dhuibh mu ainmean-àite anns a bheil am facal ‘leum’. Tha fear ann eadar Stafainn agus Flòdaigearraidh anns an Eilean Sgitheanach. ʼS e sin Loch Leum nam Brà ‘the loch of the jump of the quernstones’. Loch Leum nam Brà.
Bha droch uachdaran ann. Chuir e stad air an t-sluagh bho bhith a’ bleith an arbhair aca fhèin. Bha aca ri muileann an uachdarain a chleachdadh. Bha iad a’ pàigheadh airson sin. Bha aca ris na clachan-brà aca a roiligeadh sìos am bruthach agus a-steach don loch. Bha na clachan cruinn. Fhad ʼs a bha iad a’ roiligeadh leis a’ bhruthach, thòisich iad air leum far na talmhainn. Loch Leum nam Brà.
Tha baile beag faisg air an Aghaidh Mhòir air a bheil Coylumbridge ann am Beurla. Ann an Gàidhlig, ʼs e sin Drochaid Choileum. Tha Coileum a’ tighinn bho Cuing-leum ‘narrow leap’. Tha an abhainn an sin cumhang. Nuair nach robh drochaid ann, feumaidh gun robh daoine a’ leum tarsainn na h-aibhne an sin.
Faisg air an Drochaid Bhàin ann an Srath Fharagaig tha àite ann far a bheil an abhainn cumhang. Tha Cnoc a’ Choimhleum an sin – ‘the hill of the narrow jump’. Tha baile beag ri taobh a’ chnuic air a bheil Knockchoilum ann am Beurla – le ‘K’ aig an toiseach.
Ach a bheil am facal leum an-còmhnaidh a’ ciallachadh ‘leap’? Tha beinn ann an Loch Abar air a bheil an t-ainm – Leum Uilleim. Tha Leabhar nan Ainmean aig an t-Suirbhidh Òrdanais ag ràdh gu bheil e a’ ciallachadh ‘William’s Point or Line’ seach ‘William’s Leap’.
Mar as trice, tha leum air a litreachadh L-E-U-M. Ach, corra uair, bidh dreach ginideach air. Nochdaidh e mar L-È-I-M. Tha dà sgeir sa mhuir anns na Hearadh, eadar Plocropol agus Sgalpaigh. ʼS iad sin Sgeir an Lèim Mhòir agus Sgeir an Lèim Bhig.
Am biodh daoine a’ leum bho sgeir gu sgeir? Dè bha iad a’ dèanamh ann? A’ cruinneachadh cairgein? No a bheil ‘leum’ an sin a’ ciallachadh mar a bhios stuaghan-mara a’ leum air latha stoirmeil? Uaireannan, tha barrachd cheistean ann na freagairtean!
'Leum' in Place names (2)
Bha mi ag innse dhuibh mu ainmean-àite anns a bheil am facal ‘leum’. Tha fear ann eadar Stafainn agus Flòdaigearraidh anns an Eilean Sgitheanach. ʼS e sin Loch Leum nam Brà ‘the loch of the jump of the quernstones’. Loch Leum nam Brà.
Bha droch uachdaran ann. Chuir e stad air an t-sluagh bho bhith a’ bleith an arbhair aca fhèin. Bha aca ri muileann an uachdarain a chleachdadh. Bha iad a’ pàigheadh airson sin. Bha aca ris na clachan-brà aca a roiligeadh sìos am bruthach agus a-steach don loch. Bha na clachan cruinn. Fhad ʼs a bha iad a’ roiligeadh leis a’ bhruthach, thòisich iad air leum far na talmhainn. Loch Leum nam Brà.
Tha baile beag faisg air an Aghaidh Mhòir air a bheil Coylumbridge ann am Beurla. Ann an Gàidhlig, ʼs e sin Drochaid Choileum. Tha Coileum a’ tighinn bho Cuing-leum ‘narrow leap’. Tha an abhainn an sin cumhang. Nuair nach robh drochaid ann, feumaidh gun robh daoine a’ leum tarsainn na h-aibhne an sin.
Faisg air an Drochaid Bhàin ann an Srath Fharagaig tha àite ann far a bheil an abhainn cumhang. Tha Cnoc a’ Choimhleum an sin – ‘the hill of the narrow jump’. Tha baile beag ri taobh a’ chnuic air a bheil Knockchoilum ann am Beurla – le ‘K’ aig an toiseach.
Ach a bheil am facal leum an-còmhnaidh a’ ciallachadh ‘leap’? Tha beinn ann an Loch Abar air a bheil an t-ainm – Leum Uilleim. Tha Leabhar nan Ainmean aig an t-Suirbhidh Òrdanais ag ràdh gu bheil e a’ ciallachadh ‘William’s Point or Line’ seach ‘William’s Leap’.
Mar as trice, tha leum air a litreachadh L-E-U-M. Ach, corra uair, bidh dreach ginideach air. Nochdaidh e mar L-È-I-M. Tha dà sgeir sa mhuir anns na Hearadh, eadar Plocropol agus Sgalpaigh. ʼS iad sin Sgeir an Lèim Mhòir agus Sgeir an Lèim Bhig.
Am biodh daoine a’ leum bho sgeir gu sgeir? Dè bha iad a’ dèanamh ann? A’ cruinneachadh cairgein? No a bheil ‘leum’ an sin a’ ciallachadh mar a bhios stuaghan-mara a’ leum air latha stoirmeil? Uaireannan, tha barrachd cheistean ann na freagairtean!
'Leum' ann an Ainmean-àite (2)
Bha mi ag innse dhuibh mu ainmean-àite anns a bheil am facal ‘leum’. Tha fear ann eadar Stafainn agus Flòdaigearraidh anns an Eilean Sgitheanach. ʼS e sin Loch Leum nam Brà ‘the loch of the jump of the quernstones’. Loch Leum nam Brà.
Bha droch uachdaran ann. Chuir e stad air an t-sluagh bho bhith a’ bleith an arbhair aca fhèin. Bha aca ri muileann an uachdarain a chleachdadh. Bha iad a’ pàigheadh airson sin. Bha aca ris na clachan-brà aca a roiligeadh sìos am bruthach agus a-steach don loch. Bha na clachan cruinn. Fhad ʼs a bha iad a’ roiligeadh leis a’ bhruthach, thòisich iad air leum far na talmhainn. Loch Leum nam Brà.
Tha baile beag faisg air an Aghaidh Mhòir air a bheil Coylumbridge ann am Beurla. Ann an Gàidhlig, ʼs e sin Drochaid Choileum. Tha Coileum a’ tighinn bho Cuing-leum ‘narrow leap’. Tha an abhainn an sin cumhang. Nuair nach robh drochaid ann, feumaidh gun robh daoine a’ leum tarsainn na h-aibhne an sin.
Faisg air an Drochaid Bhàin ann an Srath Fharagaig tha àite ann far a bheil an abhainn cumhang. Tha Cnoc a’ Choimhleum an sin – ‘the hill of the narrow jump’. Tha baile beag ri taobh a’ chnuic air a bheil Knockchoilum ann am Beurla – le ‘K’ aig an toiseach.
Ach a bheil am facal leum an-còmhnaidh a’ ciallachadh ‘leap’? Tha beinn ann an Loch Abar air a bheil an t-ainm – Leum Uilleim. Tha Leabhar nan Ainmean aig an t-Suirbhidh Òrdanais ag ràdh gu bheil e a’ ciallachadh ‘William’s Point or Line’ seach ‘William’s Leap’.
Mar as trice, tha leum air a litreachadh L-E-U-M. Ach, corra uair, bidh dreach ginideach air. Nochdaidh e mar L-È-I-M. Tha dà sgeir sa mhuir anns na Hearadh, eadar Plocropol agus Sgalpaigh. ʼS iad sin Sgeir an Lèim Mhòir agus Sgeir an Lèim Bhig.
Am biodh daoine a’ leum bho sgeir gu sgeir? Dè bha iad a’ dèanamh ann? A’ cruinneachadh cairgein? No a bheil ‘leum’ an sin a’ ciallachadh mar a bhios stuaghan-mara a’ leum air latha stoirmeil? Uaireannan, tha barrachd cheistean ann na freagairtean!
Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:
PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.
Litir do Luchd-ionnsachaidh
This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1193
Podcast
BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn