James MacPherson (1)
				              
    
        I want to tell you about the famous freebooter, James MacPherson. He
        was the man who created
    
    Cumha Mhic a’ Phearsain
    
        or, in English, MacPherson’s Lament. He was born in the year 1675. He
        was both renowned and infamous in the north-east for being a
        freebooter.
    
    
        James was put to death on the gibbet. Among the charges against him was
        ‘being an Egyptian’. It didn’t mean ‘somebody belonging to Egypt’ but
        ‘Gipsy’. Perhaps it’s ‘traveller’ we’d say today.
    
    
        James was an illegitimate son of a laird from Badenoch – Duncan
        MacPherson from Invereshie, next to Loch Insh. Duncan met a beautiful
        young woman at a wedding. She, according to oral tradition, was a
        Gipsy. She gave birth to a son. Duncan accepted that he was the boy’s
        father.
    
    
        James grew to be strong and handsome. He was skilful with a sword. He
        was also a terrific fiddler, and a singer.
    
    
        James was involved in robbery in towns like Elgin, Forres and Keith.
        But he wasn’t involved in violence. He wasn’t harming widows or the
        poor.
    
    
        However, a great enmity grew up between James and the lairds in
        Morayshire, Banffshire and Aberdeenshire. One time, James was caught.
        He was in Aberdeenshire. The authorities set up a beautiful woman to
        catch him. He had a weakness for women. This women asked James to meet
        her to listen to fiddle music. He walked into a trap. He was captured
        by law officers.
    
    
        James was in prison in Aberdeen. But the young woman reconsidered what
        she had done. She spoke to one Peter Brown who was a famous robber. He
        sent intelligence to Donald MacPherson, James’s cousin, in Badenoch.
        They put together a rescue party and made for Aberdeen.
    
    They broke into the prison. While they were freeing James, a commotion
    started outside the prison. One man tried to keep James in the prison. But
    he got free, as we’ll see next week.
				             
				            
				              Seumas Mac a’ Phearsain (1)
				              
    Tha mi airson innse dhuibh mun cheatharnach ainmeil, Seumas Mac a’
    Phearsain. B’ esan am fear a chruthaich Cumha Mhic a’ Phearsain no, ann am
    Beurla, MacPherson’s Lament. Rugadh e sa bhliadhna sia ceud deug,
    seachdad ʼs a còig (1675). Bha e an dà chuid cliùiteach agus mì-chliùiteach
    anns an ear-thuath airson a bhith na cheatharnach.
    Chaidh Seumas a chur gu bàs air a’ chroich. Am measg nan casaidean na
    aghaidh, bha ‘being an Egyptian’. Cha robhar a’ ciallachadh
    ‘Èiphiteach’ ach ‘Siopsach’. ʼS dòcha gur e ‘neach-siubhail’ a chanamaid
    an-diugh.
    Bha Seumas na mhac-dìolain aig uachdaran à Bàideanach – Donnchadh Mac a’
    Phearsain à Inbhir Fhèisidh, taobh Loch Ìnnse. Thachair Donnchadh ri
    boireannach òg brèagha aig banais. Bha ise, a rèir beul-aithris, na
    Siopsach. Rugadh leanabh-gille dhi. Ghabh Donnchadh ris gum b’ esan athair
    a’ ghille.
    Dh’fhàs Seumas gu bhith làidir, eireachdail. Bha e sgileil le claidheamh.
    Bha e cuideachd na fhìdhlear air leth, agus na sheinneadair.
    Bha Seumas ri mèirle ann am bailtean mar Eilginn, Farrais agus Baile Chè.
    Ach cha robh e ri fòirneart. Cha robh e a’ dèanamh cron air banntraich no
    daoine bochda.
    Ge-tà, dh’èirich droch naimhdeas eadar Seumas agus na h-uachdarain ann an
    Siorrachdan Mhoireibh, Bhanbh agus Obar Dheathain. Aon turas, chaidh Seumas
    a ghlacadh. Bha e ann an Siorrachd Obar Dheathain. Chuir na h-ùghdarrasan
    boireannach brèagha air dòigh airson a ghlacadh. Bha laigse aige a thaobh
    nam ban. Dh’iarr an tè seo air Seumas coinneachadh rithe airson èisteachd
    ri ceòl na fìdhle. Choisich e a-steach do ribe. Chaidh a chur an grèim le
    oifigearan lagha.
    Bha Seumas sa phrìosan ann an Obar Dheathain. Ach ghabh am boireannach òg
    dàrna beachd air na rinn i. Bhruidhinn i ri fear Pàdraig MacIlleDhuinn a
    bha na mhèirleach ainmeil. Chuir esan fios gu Dòmhnall Mac a’ Phearsain,
    co-ogha Sheumais, ann am Bàideanach. Chuir iad buidheann saoraidh air dòigh
    agus rinn iad air Obar Dheathain.
    Bhris iad a-steach don phrìosan. Fhad ʼs a bha iad a’ saoradh Sheumais,
    thòisich ùpraid taobh a-muigh a’ phrìosain. Dh’fheuch aon duine ri Seumas a
    chumail sa phrìosan. Ach fhuair e mu sgaoil mar a chì sinn
    an-ath-sheachdain.