FaclairDictionary EnglishGàidhlig

930: Fern fires on Hallowe'en 930: Teintean rainich air Oidhche Shamhna

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Teintean rainich air Oidhche Shamhna

Gaelic Gàidhlig

Tha mi air a bhith a’ leughadh cunntas mu na teintean rainich a bhiodh ann o shean air Oidhche Shamhna air a’ Ghàidhealtachd. Tha mi a’ ciallachadh le sin ‘fern fires’. Bha feadhainn òga a’ cruinneachadh raineach tron latha. Bha an connadh air a chàrnadh air cnoc faisg air a’ bhaile. Aig ciaradh an fheasgair, bha an teine air a lasadh. Bha na h-uibhir a’ nochdadh aig a’ bhraidseal.

Nuair a bha an teine air a dhol sìos, bha gach duine a’ faighinn clach bheag. Bha comharra eadar-dhealaichte air gach clach. Bha an neach a bu shine a’ cur na cloiche acasan aig oir na luaithre.

Bha an fheadhainn eile ga leantainn, a’ cur an clachan fhèin ann gus an robh clachan timcheall na luaithre gu lèir.

Cha robh duine a’ dol faisg air an àite tron oidhche. An ath mhadainn, bha iad a’ toirt sùil air. Nam biodh clach air a dhol far an àite aice thairis air an oidhche, bha daoine a’ creidsinn gum biodh an neach a chuir ann i a’ faighinn bàs taobh a-staigh bliadhna. Bha an aon rud fìor nam biodh lorg-coise an duine anns an luaithre.

Cha robh deas-ghnàth na Samhna seachad, ge-tà. Bha an fheadhainn òga a’ feuchainn ri faighinn a-mach cò bha iad a’ dol a phòsadh. Bha iad a’ dol gu sabhal. Bha doras aig gach ceann dheth. Bha na dorsan air am fosgladh.

Bha criathar aig an duine. Bha pìos airgid ann. Bha an neach an uair sin a’ criathradh ann an ainm an Droch Fhir.

Nuair a bha seo a’ dol air adhart, bha samhla de chuideigin a’ tighinn a-steach. Bha an ‘neach’ sin a’ toirt a’ chriathair on neach a bha a’ criathradh. Agus bha coltas orra mar an cèile a bha gu bhith ann.

Carson a tha mi ag innse seo dhuibh? Uill, bha mi a’ smaoineachadh an t-seachdain sa chaidh gun robh mi deiseil leis an Urramach Seumas MacDhonnchaidh à Calasraid. Ach cha robh, oir is esan a sgrìobh an cunntas seo ann an seachd ceud deug, naochad ʼs a h-aon (1791).

Fern fires on Hallowe'en

English Beurla

I’ve been reading an account of the fern fires that would be held in olden times at Halloween in the Highlands. I mean by that ‘fern fires’. Young folk would gather bracken through the day. The fuel was piled up on a hill near the village. At dusk, the fire was lit. Many people appeared at the bonfire.

When the fire had gone down, each person was getting a small stone. There was a different mark on each stone. The oldest person was putting their stone at the edge of the ash.

The others were following, putting their own stones there until there were stones right around the entirety of the ash.

Nobody was going close to the place through the night., Next morning, they were looking at it. If a stone had moved from its place during the night, people were believing that the person who put it there would die with a year. The same was true if the person’s footprint was found in the ash.

The Halloween ceremony was not complete, however. The young ones were trying to find out who they were going to marry. They were going to a barn. There was a door at each end of it. The doors were opened.

The person had a riddle. There was a piece of silver in it. The person was then riddling in the name of the Devil.

While this happening an apparition of somebody was entering. That ‘person’ was taking the riddle from the person that was riddling. And they looked like the future spouse.

Why am I telling you this? Well, I was thinking last week that I was finished with the Rev. James Robertson of Callander. But I wasn’t, because it’s him that wrote this account in 1791.

Teintean rainich air Oidhche Shamhna

Gaelic Gàidhlig

Tha mi air a bhith a’ leughadh cunntas mu na teintean rainich a bhiodh ann o shean air Oidhche Shamhna air a’ Ghàidhealtachd. Tha mi a’ ciallachadh le sin ‘fern fires’. Bha feadhainn òga a’ cruinneachadh raineach tron latha. Bha an connadh air a chàrnadh air cnoc faisg air a’ bhaile. Aig ciaradh an fheasgair, bha an teine air a lasadh. Bha na h-uibhir a’ nochdadh aig a’ bhraidseal.

Nuair a bha an teine air a dhol sìos, bha gach duine a’ faighinn clach bheag. Bha comharra eadar-dhealaichte air gach clach. Bha an neach a bu shine a’ cur na cloiche acasan aig oir na luaithre.

Bha an fheadhainn eile ga leantainn, a’ cur an clachan fhèin ann gus an robh clachan timcheall na luaithre gu lèir.

Cha robh duine a’ dol faisg air an àite tron oidhche. An ath mhadainn, bha iad a’ toirt sùil air. Nam biodh clach air a dhol far an àite aice thairis air an oidhche, bha daoine a’ creidsinn gum biodh an neach a chuir ann i a’ faighinn bàs taobh a-staigh bliadhna. Bha an aon rud fìor nam biodh lorg-coise an duine anns an luaithre.

Cha robh deas-ghnàth na Samhna seachad, ge-tà. Bha an fheadhainn òga a’ feuchainn ri faighinn a-mach cò bha iad a’ dol a phòsadh. Bha iad a’ dol gu sabhal. Bha doras aig gach ceann dheth. Bha na dorsan air am fosgladh.

Bha criathar aig an duine. Bha pìos airgid ann. Bha an neach an uair sin a’ criathradh ann an ainm an Droch Fhir.

Nuair a bha seo a’ dol air adhart, bha samhla de chuideigin a’ tighinn a-steach. Bha an ‘neach’ sin a’ toirt a’ chriathair on neach a bha a’ criathradh. Agus bha coltas orra mar an cèile a bha gu bhith ann.

Carson a tha mi ag innse seo dhuibh? Uill, bha mi a’ smaoineachadh an t-seachdain sa chaidh gun robh mi deiseil leis an Urramach Seumas MacDhonnchaidh à Calasraid. Ach cha robh, oir is esan a sgrìobh an cunntas seo ann an seachd ceud deug, naochad ʼs a h-aon (1791).

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1234

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile